مرزهای سالم در برابر فرد خودشیفته! هنر آرام ماندن و بازیابی قدرت شخصی
کسانی که ویژگی‌های شخصیتی خودشیفته دارند تلاش می‌کنند دیگران را با استفاده از دستکاری روانی، تهدید، چاپلوسی و روش‌های مشابه کنترل کنند. اگر فردی با این ویژگی‌ها در زندگی‌تان دارید، شاید با خود فکر کنید که خوب می‌شد اگر می‌توانستید شرایط را برگردانید و خودتان او را کنترل کنید.
اما تلاش برای کنترل یک فرد دیگر، به هر دلیلی هم که باشد، رویکرد سالمی نیست. با این حال، راهبردهایی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آنها تعاملاتتان با فرد خودشیفته را بهتر و مؤثرتر رقم بزنید.
در این مطلب، به شما می‌آموزیم چگونه مرزهای سالم تعیین کنید، رفتارهای منفی را مدیریت کنید، و در این مسیر حمایت لازم را دریافت نمایید.
بخش ۱: تعیین مرزهای سالم
تعیین کنید چه رفتارهایی را می‌پذیرید و چه رفتارهایی را نمی‌پذیرید.
به این فکر کنید که فرد مقابل در گذشته چگونه مرزهای شما را زیر پای خود گذاشته و الان دوست دارید چه تغییراتی رخ دهد. این تغییر می‌تواند شامل لحن صحبت او با شما، انتظاراتی که دارید، یا نحوه‌ی کلی رفتار او با شما باشد.
نمونه‌هایی از نقض مرزها:
- توهین یا اسم گذاشتن روی شما
- تهدید کردن
- فریاد زدن یا داد و بیداد کردن
- سرزنش کردن شما بابت مشکلات خودشان
- تحقیر یا مسخره کردن شما
- اجبار شما به انجام کار برای او
- دروغ گفتن و انکار بعد از آن
مرزهای خود را شفاف و محترمانه بیان کنید.
لازم است خواسته‌هایتان را به شکلی مستقیم و واضح بیان کنید. اما در تعامل با فرد خودشیفته اگر به‌جای مطالبه، با لحنی آرام بیان کنید، نتیجه بهتری می‌گیرید.
* مثال: “من از بودن با شما لذت می‌برم، اما اگر دوباره به آن اسم من را صدا کنید، مجبورم بروم.”
* یا: “خوشحالم که تماس گرفتید، اما اگر به داد زدن ادامه دهید، باید تماس را قطع کنم.”
آرامش و لحن دوستانه کلید کار است. از واکنش‌های خشمگینانه مثل “دیگه حق نداری اینطور حرف بزنی!” پرهیز کنید، چون اوضاع بدتر خواهد شد.
در صورت نقض مرزها، پیامد تعیین‌شده‌ای را اجرا کنید.
اگر بعد از تعیین مرز، فرد خودشیفته آن را زیر پا گذاشت، باید دقیقاً همان پیامدی را که قبلاً گفته‌اید اعمال کنید.
* اگر گفته‌اید «اگر دوباره این اسم رو تکرار کنید، می‌روم» و او تکرار کرد → بروید.
* اگر هشدار داده‌اید که «اگر ادامه بدید قطع می‌کنم» و او ادامه داد → فوراً تماس را قطع کنید.
تردید، دوباره‌کاری یا قبول عذرخواهی‌های سطحی، مرزهای شما را بی‌اثر می‌کند.
در رابطه انتظار تغییر را داشته باشید.
وقتی به طور جدی مرزهایتان را اعمال کنید، احتمال اینکه فرد خودشیفته کمتر کنارتان باشد یا برخوردش تغییر کند، وجود دارد. این نشانه‌ی خوبی است چون الگوی قدیمی برای او سخت‌تر خواهد شد، حتی اگر برای شما سخت به‌نظر برسد.
اگر گاهی در اعمال مرزها کوتاه آمدید، بازنگری کنید.
این امری طبیعیست که همیشه موفق نباشید. اگر یک‌بار پیامد را به خوبی یا به کل اجرا نکردید، باید بررسی کنید چرا این اتفاق افتاد تا برای بار بعدی آماده‌تر شوید. تداوم و پافشاری، اساس مدیریت رابطه با افراد خودشیفته است.
بخش ۲: واکنش به رفتارهای فرد
آرام بمانید و تحریک نشوید.
افراد خودشیفته ممکن است با جملات تحقیرآمیز یا تحریک‌کننده باعث شوند شما از کوره در بروید. نفسی عمیق بکشید، آرام پاسخ دهید یا اگر لازم شد، موقتاً محیط را ترک کنید.
به حرف‌هایشان گوش دهید.
نیاز به توجه ویژگی رایج در افراد خودشیفته است. با زبان بدن مانند سرتکان دادن، تماس چشمی و حتی جملات کوتاه نشان دهید که شنونده او هستید.
خودتصویری بزرگ‌منشانه‌شان را تقویت نکنید.
از تعریف و تمجید بیش از حد پرهیز کنید. اگر لازم بود، از آنها تعریف واقعی بکنید ولی افراط نکنید.
از جملات “من“ استفاده کنید.
مثلاً بگویید: “من از این حرف ناراحت شدم” به جای “تو اینجا خیلی بی‌رحم بودی”. این نوع بیان از شدت واکنش دفاعی می‌کاهد.
اطلاعاتشان را بررسی کنید.
ممکن است حقیقت را تحریف کنند. اگر شک داشتید، از منبع دیگری پیگیری کنید.
بخش ۳: یافتن کمک و حمایت
- از دوستان و خانواده حمایت بگیرید.
- به گروه‌های حمایتی یا انجمن‌های آنلاین بپیوندید.
- با یک روانشناس و یا مشاور صحبت کنید.
اگر احساس می‌کنید تعامل با فردی خودشیفته برایتان طاقت‌فرسا شده و نیاز به راهکارهای شخصی‌سازی‌شده دارید، می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی ما، **جلسه‌ی مشاوره تخصصی رزرو کنید**. این جلسات به شما کمک می‌کند با حمایت حرفه‌ای، بهترین شیوه‌ها را برای مدیریت رابطه‌تان انتخاب کنید. برای اطلاعات بیشتر و هماهنگی، کافی‌ست پیام بدهید.